"Im dłużej usuwam zęby, tym robię to z większą dbałością. To, jak zabieg ekstrakcji zostanie wykonany, ma niebagatelne znaczenie w kontekście leczenia implantologicznego."
Implantologia jest niesamowicie szybko rozwijającą się dziedziną stomatologii. Przez te kilkadziesiąt lat, zarówno rozwiązania chirurgiczne, jak i protetyczne w całym procesie leczenia uległy znacznemu usprawnieniu, m.in właśnie dzięki technologii. Procedura samego wszczepienia implantu trwa dziś około 20 minut, leczenie protetyczne z wykorzystaniem koron cyrkonowych czy pełnoceramicznych jest stosunkowo proste i przewidywalne. Również możliwości, które daje nam cyfrowe planowanie leczenia i na jego bazie - współpraca pracowni protetycznej, lekarza i pacjenta zasadniczo usprawniły jego przebieg, dając wspaniałe efekty nie tylko lecznicze, ale i estetyczne. Zmieniło się również samo podejście pacjentów. Coraz rzadziej, np. w przypadku braku jednego zęba, decydują się oni na standardowe odbudowy w postaci mostów protetycznych. Nie chcąc, by sąsiednie zęby były szlifowane, coraz częściej wybierają implanty.
Największe zalety leczenia implantologicznego widzę u pacjentów, którzy użytkują uzupełnienia ruchome, czyli protezy wyjmowane. To oni najczęściej mówią, że to całkowicie odmieniło ich życie. Nareszcie mogą coś zjeść, nie obawiając się, że proteza wypadnie, nie muszą stosować kleju do protez, mogą swobodnie się uśmiechnąć. Poprawa komfortu życia jest ogromna. Zdecydowanie u tych pacjentów leczenie implantologiczne daje największy rezultat, i to w ich własnej opinii. Implanty sprawdzają się również w przypadku osób, które chcą mieć ładny uśmiech, a wymagają odbudowy wielu braków zębowych. Takie kompleksowe leczenie, gdy uzupełniamy braki na implantach koronami i mamy do dyspozycji technologię cyfrową, daje możliwość uzyskania naprawdę niesamowitych efektów estetycznych.
Implant to śrubka w większości przypadków wykonana z tytanu. Tytan z kolei jest metalem, najbardziej obojętnym dla naszego organizmu. Obojętnym w tym znaczeniu, że organizm traktuje go jak coś własnego, biozgodnego i dobrze na niego reaguje. Wprowadzony do kości tytanowy implant jest obrastany przez nową kość. To czas adaptacji, jej wzrostu i gojenia. Ten proces trwa około 3-4 miesiące. Zależy m.in. od tego, jaki pacjent ma potencjał regeneracyjny kości, od stanu jego zdrowia, czy pali papierosy (bo u palaczy proces gojenia jest wolniejszy).
Po tym okresie, jeśli wszystko przebiegło prawidłowo, w dużym uproszczeniu, do implantu dokręcany jest tzw. łącznik, a na nim osadzana jest praca protetyczna - najczęściej korona. Korona, w większości przypadków wykonana z pełnej porcelany, również jest biokompatybilna w stosunku do dziąseł. Mamy więc w tym leczeniu zastosowaną mieszankę materiałów, które nasz organizm traktuje przyjaźnie, jak swoją własną część. Nie trudno więc się domyślić, że implant wraz z koroną, które są biokompatybilne z kością i dziąsłami mogą nam służyć wiele lat, bo jest na to zgoda naszego organizmu.
Utrata jednego zęba powoduje czasami nieodwracalne zmiany w całym uśmiechu. Wynika to z faktu, że zęby w sposób naturalny dążą do kontaktu z innymi zębami. Weźmy przykład. Jeśli pacjent traci jeden ząb, załóżmy dolną szóstkę, to ta górna, dążąc do kontaktu z brakującym zębem, będzie się wysuwała (tzw. efekt Godona). Zęby obok również zareagują na ten brak. Dolna siódemka będzie się przesuwała w miejsce brakującej szóstki, co nieuchronnie spowoduje zaburzenia w całym zgryzie i większe ścieranie zębów. Pamiętajmy więc, że nie jest to tylko kwestia estetyczna - braki w jamie ustnej mają zawsze wpływ na całościowy układ zębów.
Jest jeszcze jedna ważna rzecz, na którą zawsze uczulam swoich pacjentów. W implantologii jesteśmy głównie ograniczeni tym, ile jest kości w miejscu, w którym był ząb. Jeśli z jakichś powodów został on utracony i nie odbudujemy go stosunkowo szybko, to ta kość zanika. Wtedy leczenie implantologiczne musimy poprzedzić dodatkowymi zabiegami odbudowującymi kość, które są kosztowne i nie zawsze skuteczne. Dlatego osobiście najczęściej proponuję swoim pacjentom już przy ekstrakcji (jeśli tylko jest to możliwe) implantację natychmiastową. Czyli w miejsce usuwanego zęba wszczepiamy implant lub przeprowadzamy zabieg w najbliższym możliwym czasie. To ma ogromne znaczenie, bo w perspektywie powiedzmy 5 lat zanik kości może mieć katastrofalne skutki, włącznie z tym, że nie da się już kości odbudować.
Jako specjalista periodontologii zajmowałem się i nadal zajmuję głównie leczeniem problemów związanych z niewystarczającą higieną wokół zębów czy implantów. Zanim wszczepiłem swój pierwszy implant, leczyłem już powikłania na implantach, ucząc się niejako na błędach higienizacyjnych pacjentów. Dzięki temu doświadczeniu wiem, jakie przygotowania należy poczynić, by tych powikłań uniknąć. Jeśli tylko pacjent ma tendencję do problemów z dziąsłami, musimy go odpowiednio przygotować periodontologicznie. Nie może mieć aktywnych stanów zapalnych wokół zębów, bo takie same stany zapalne najprawdopodobniej pojawią się wokół implantów. Natomiast u pacjentów, którzy takich tendencji nie mają, higiena wokół implantów nie różni się niczym od higieny wokół własnych zębów. Czyli poprawnie i rzetelnie szczotkujemy i zęby własne, i implanty oraz nitkujemy przestrzenie międzyzębowe. Tu szczególnie chcę zwrócić uwagę na nitkowanie - nie bagatelizujemy tej codziennej procedury, bo jest kluczowa.
Istotne dla higieny w kontekście implantów jest również wykonanie pracy protetycznej z należytą starannością. To znaczy, żeby punkty kontaktu między pracami protetycznymi a własnymi zębami były wykonane idealnie. Po to, żeby później pacjentowi było jak najłatwiej czyścić te korony na implantach. To jest temat bardziej skierowany do lekarzy niż pacjentów, zaznaczę tu tylko, że jako lekarz wykonujący i zabiegi wszczepiania implantów, i zabiegi protetyczne wiem, jak ważne jest całościowe spojrzenie na ten proces. Nie wystarczy umiejętnie wszczepić implant, trzeba również wiedzieć, jak ma być przykręcona praca protetyczna, czyli jak przyszły implant ma być obciążony. To jest bardzo ważne.
Wszczepiając implanty, wiążę się z pacjentami na większość ich i swojego życia, ponieważ leczenie implantologiczne wymaga systematycznej kontroli. Implanty same w sobie nie bolą. Jeśli ból się pojawi, oznacza najprawdopodobniej zaawansowany proces i najczęściej coś poważnego. Niestety zdarzają się pacjenci, którzy przychodzą po 5 latach, zgłaszając różne dolegliwości. Zdjęcie wykazuje np. duże zmiany, zanik kości, a my po takim czasie niewiele już jesteśmy w stanie zrobić. W skrajnych przypadkach, i to się zdarzało, należało niezwłocznie usunąć implant. Taka sytuacja na pewno nie miałaby miejsca, gdyby pacjent regularnie zgłaszał się na wizyty kontrolne.
Poprawna procedura to gdy pacjent pojawia się dwa razy w roku na wizycie higienizacyjnej połączonej z wykonaniem zdjęcia rtg. Wtedy mamy stały nadzór nad tym, co dzieje się w kości, sprawdzamy czy pacjent poprawnie czyści miejsca wokół implantów, a w razie jakichś zmian możemy zareagować natychmiast, wprowadzając odpowiednie leczenie.
Przeciwskazania do leczenia implantologicznego mają głównie pacjenci chorujący na nowotwory, przyjmujący leki z grupy bisfosfonianów, w trakcie różnych terapii, pacjenci poddani radioterapii. Z reguły są oni obciążeni chorobami immunologicznymi, przyjmujący silne leki zmniejszające metabolizm kostny. W tych przypadkach leczenie implantologiczne jest niemożliwe.
Natomiast przeciwskazania względne (możemy wszczepić implanty, ale pod szczególnymi warunkami i przy zachowaniu odpowiednich procedur) dotyczą pacjentów z tzw. grupy ryzyka. To osoby chorujące np. na cukrzycę, mające problemy kardiologiczne czy palące papierosy. Tu potrzebne są odpowiednie procedury, często konsultacje ze specjalistą (np. kardiologiem), wprowadzenie odpowiednich leków w trakcie implantacji i tuż po. Ja sam mam bardzo dużo pacjentów, którzy chorują na cukrzycę, i niestety tych, którzy pala papierosy. I tu warto powiedzieć - u palaczy wszczepiamy implanty, natomiast ci pacjenci wiedzą, że w procesie 10 lat mogą je stracić. Chodzi o reakcje immunologiczne organizmu, które u palacza są upośledzone. To znaczy układ odpornościowy reaguje nieprawidłowo na bakterie, które są wokół zębów. Przyznaję, że w poważniejszych zabiegach regeneracyjnych kości, przynajmniej u mnie, pacjent nie może palić w ogóle.
Im dłużej usuwam zęby, tym robię to z większą dbałością. To, jak zabieg ekstrakcji zostanie wykonany, ma niebagatelne znaczenie w kontekście leczenia implantologicznego. Jeśli ząb jest usuwany traumatycznie, bez poszanowania zasad, by jak najwięcej kości zostało dla przyszłego implantu, to najczęściej niestety wyłamywana jest jakaś jej część razem z zębem. To powoduje, że nie odtwarza się w takim samym stopniu jakby mogła, gdyby zabieg był wykonany precyzyjniej i delikatniej. Na szczęście mamy metody, którymi jesteśmy w stanie odbudować brak kości.
Natomiast te zabiegi są często dużo bardziej skomplikowane niż wszczepienie samego implantu, a pacjenci z reguły gorzej je znoszą. Im dłużej pracuję, tym bardziej widzę, że czasem usunięcie zęba powoduje większe dolegliwości bólowe niż wszczepienie implantu. Mimo że chirurgia nie kojarzy się pacjentom z zabiegami, nazwijmy to, subtelnymi, uczulam - ekstrakcję należy wykonywać delikatnie.
Autor artykułu: lek. dent. Paweł Porczyk